PANIMULANG ARTIKULO: TINAWAG NA MAGING SANTO... ISINUGO NA MAGING BAYANI: Isang Pagpapakilala sa Naganap na Taon ng mga Layko

Isang pormal na pagpapakilala, 

sa isang nagdaang Taon ng mga Layko.

Tignan ang mga paliwanag at
mga bagay na nagbigay kahulugan
sa pagdiriwang na ito para sa
Bikarya ni Sta. Ana.

Paghahanda para sa Ika-500 Sentenaryo

   Hindi na lingid sa kaalaman ng maraming Katoliko sa ating bansa na sa taong 2021 na gaganapin ang ika-500 taon ng paggunita sa pagdating ng pananampalatayang Kristiyano sa Pilipinas. Malalaman natin sa kasaysayan na noong 1521, dumating ang mga Kastilang mananakop sa pangunguna ni Fernando Magallanes (Ferdinand Magellan) kasama ang mga prayleng Agustino. Sa pagkakabinyag sa mga Cebuano, nagsimula ang relihiyon ng Kristiyanismo sa bansa.

   Mula dito minarapat ng Kapulungan ng mga Obispo sa Pilipinas (Catholic Bishops’ Conference of the Philippines - CBCP) na magkaroon ng siyam (9) na taong paghahanda para sa nasabing sentenaryo. Binase ang tema ng pasisiyam na ito sa siyam na prayoridad pastoral ng Simbahan sa Pilipinas mula sa Pambansang Pagsasangguning Pastoral para sa Pagpapanibago sa Simbahan (National Pastoral Consultation on Church Renewal). Ayon sa Liham Pastoral ng CBCP na “Live Christ, Share Christ: Looking Forward to Our Five Hundreth”, binanggit ni Arsobispo Jose S. Palma, D.D. ng Cebu, dating Pangulo ng kapulungan ang mga ito:

Unang Taon: Ganap na Paghubog sa Pananampalataya

                       (Integral Faith Formation)

Ikalawang Taon: Layko (Laity)

Ikatlong Taon: Simbahan ng mga Dukha 

                         (Church of the Poor)

Ikaapat na Taon: Ang Eukaristiya at Pamilya 

                             (The Eucharist and the Family)

Ikalimang Taon: Maliit na Sambayanang Simbahan

                            (Basic Ecclesial Communities)

Ikaanim na Taon: Mga Pari at Relihiyoso 

                              (Priests and Religious)

Ikapitong Taon: Mga Kabataan

                           (Youth)

Ikwalong Taon: Ekumenismo at Diyalogo sa pagitan ng 

                            mga Relihiyon

                            (Ecumenism and Interreligious Dialogue)

Ikasiyam na Taon: Misyong nakatuon sa Lahat ng Tao 

                                (Mission “Ad Gentes”)

   Kaya naman sa loob ng taon ng Simbahan na nagsisimula tuwing Unang Linggo ng Adbiyento hanggang sa Dakilang Kapistahan ng Kristong Hari, ginaganap ang mga taong ito. Ito ang dahilan kung bakit noong Nobyembre 2012 hanggang Oktubre 2013, inilunsad ang Taon ng Pananampalataya na sadyang tugmang tugma sa panawagan ni Papa Benedikto XVI nang ideklara rin niya para sa buong Simbahang Katolika ang Taon ng Pananampalataya. Mula sa kanyang Liham Apostoliko na Porta Fidei (Pintuan ng Pananampalataya – Door of Faith), binanggit ng Santo Papa na mahalagang balikan natin ang mga pangunahing bahagi ng ating pananampalataya, katulad ng pagbabasa ng Salita ng Diyos, pagsasaulo sa Kredo at pag-alam sa mga katuruan ng Simbahan, lalo na sa katesismo. Ito naman ang naisagawa sa unang taon ng pagsisiyam na naging pagtuon ang ganap na paghubog sa pananampalataya:

Ikalawang Taon ng Paghahanda: Taon ng mga Layko

   Kasunod ng unang prayoridad pastoral tungkol sa paghubog, inilunsad naman ng bawat diyosesis sa bansa simula noong ika-1 ng Disyembre, 2013 hanggang ika-23 ng Nobyembre, 2014 ang taon para sa ikalawang prayoridad pastoral para sa Simbahan sa Pilipinas: ang mga LAYKO. Bilang pagtugon, pinamunuan ng CBCP sa pangunguna ng Komisyong Episkopal para sa mga Layko (Episcopal Commission on the Laity – ECLA) ang pagdiriwang ng Taon ng mga Layko. Bukod sa ECLA, kaakibat din sa proyektong ito ang Sangguniang Layko ng Pilipinas na kapulungan ng mga laykong namumuno sa bawat diyosesis. Mula sa Sulat Pastoral ng bagong pangulo ng CBCP, Arsobispo Socrates B. Villegas, D.D. ng Lingayen-Dagupan na pinamagatang “Laykong Pilipino Katoliko: Tinawag na maging Santo, Isinugo bilang Bayani”, inilatag ang opisyal na tema para sa taong ito na “Choose to be Brave: Called to be Saints, Sent forth as Heroes.”

   Mula dito nabuo ang mga kilusan at programa sa bawat diyosesis para sa nasabing taon. Sa pagpapahayag nito sa networking at social media, binuo ang opisyal na website para sa Taon ng mga Layko na aktibo hanggang sa kasalukuyan, ang www.choosetobebrave.org. Nakalinya din ang website na ito sa Facebook, www.facebook.com/choosetobebrave. Kasama din dito ang paglulunsad ng mga proyekto tulad ng Holy Heroes Program na binuo ng pamunuan ng ECLA. Pinamunuan ito noong 2013 ni Rdo. Msgr. Jose Antonio G. Galvez, H.P. ng Diyosesis ng Malolos. Layon nito na magkaroon ng programang panghubog sa mga layko sa loob ng Taon ng mga Layko. Kasama din dito ang paglulunsad ng mga buwanang jubilee para sa iba’t ibang klase ng mga layko na bumubuo sa Sambayanan ng Diyos sa ating Simbahan.

Ang Labingdalawang Sektor ng mga Layko

“Noong binyagan kayo, ipinagkaisa kayo ng Espiritu Santo kasama ang Panginoong Jesus, ang Anak ng Diyos. Kaya naman naging mga tunay na anak kayo ng Diyos at nakikibahagi sa Kanyang pagkadiyos.”

Arsobispo Socrates B. Villegas, D.D.

Pangulo ng CBCP at 

Arsobispo ng Lingayen-Dagupan

   Mula sa paglunsad ng Taon ng mga Layko, kinilala ng Simbahang Katolika sa Pilipinas ang iba’t ibang klase ng mga Katolikong layko na pare-parehang nangangailangan ng tulong at paghubog sa ating bansa:

       Mga Hindi Gumaganap na Katoliko 

       (Non-practicing Catholics)

   Isang malaking realidad sa ating mga Katoliko ang katotohanang mayroong mga binyagan na hindi gumaganap sa kanilang pagiging Katoliko. Mula sa Sakramento ng Binyag, kinikilala ng bawat binyagan na maaaring tumanggap ng iba pang mga sakramento lalo na ang Banal na Eukaristiya sa pagdiriwang ng Misa. Ngunit isang malaking pagkilala ng Simbahan na mayroon tayong mga kapwa binyagan na makikita lamang ang kanilang pagkakatoliko sa pagsisimba tuwing Linggo o di kaya naman ay hindi na talaga nagsisimba. Dito pumapasok ang mga gawaing tulad ng Parish Renewal Experience (PREX) o ang Life in the Spirit Seminar (LSS) at iba pang mga charismatic movements na naglalayong ipakilala sa bawat indibidwal na Katoliko ang kahalagahan ng pakikipagugnayan sa kanyang kapwa Katoliko.

Mga Batang Propesyonal (Young Professionals)

   Kinabubuuan din ang Simbahan ng mga kabataang bagong sabak sa mundo ng trabaho at komersyo. Sa kanilang pagtahak sa iba’t ibang yugto sa buhay, sila ay kinikilalang mga kapwa laykong nagnanais na maging kabahagi ng Simbahan kahit kadalasan silang naiipit sa pagitan ng pagtitiyaga sa trabaho at sa paglilingkod sa Simbahan. Marami po sa kanila ngayon ang nananatiling kasapi ng Komisyon ng Kabataan at ng mga ministeryo tulad ng Lectors at Commentators o di kaya naman ay kasapi ng isa sa mga samahang pansimbahan.

Mga Nabubuwag na Pamilya (Broken Families)

  Isang phenomenon o kakaibang pangyayaring lumalaki sa buhay ng mga Pilipino ang pagpunta ng mga manggagawang Pilipino sa iba’t ibang bansa. Ang pagdami ng mga Overseas Filipino Worker (OFW) ay tanda ng pagkakahiwalay ng ama o ina sa kanilang mga asawa, anak at iba pang mga kamag-anak. Ang bawat tao na ito na binyagan sa ating Simbahan ay kabahagi ng Sambayanan ng Diyos.

   Kinikilala ito ng Diyosesis ng Malolos noong taong 2011 sa kanilang taon ng paghahanda para sa Ginintuang Jubileo ng Diyosesis ng Malolos na nagtuon sa mga OFW. Binibigyang pansin dito ang pangangailangan ng bawat pamilyang nagkakahiwahiwalay buhat ng pagdami ng mga nangingibang bansa. Ang paggawa ng paraan para sa ikabubuti ng mga pamilyang ito ang isang misyon ng ating mahal na Simbahan.

Mga Walang Matirhan at Walang Trabaho 

(The Homeless and Jobless)

   Maaaring makikita ng isang layko sa Simbahan man o sa ibang lugar ang mga taong sadyang kapos na kapos sa buhay. Sila ang mga hindi makakain ng tatlong beses sa isang araw, ang mga nanlilimos sa daan at ang mga nagmamakaawa kadalasan sa Simbahan. Bahagi ba sila ng Simbahan? Ang sagot ay isang matibay ng OO. Ang ating mga kapatid na nangangailangan ang isang sektor ng mga layko na madalang pansinin sa ating panahon. Dito pumapasok ang tungkulin ng bawat layko na maging kaanib sa diwa ng pagtutulungan upang maibahagi ang pagmamahal ni Kristo sa kanila sa pamamagitan ng pagtalima at pagkakawanggawa.

Mga Malapit nang Sumakabilang-buhay at mga Bilanggo 

(Homebound and Prisoners)

   Dalawang kalse ng mga layko ang kinikilala sa sektor na ito: ang mga malapit nang sumakabilang-buhay tulad ng mga may matinding karamdaman at ang mga nabilanggo dahil sa iba’t ibang krimen. Sa CBCP may mga ministeryo para sa mga ospital at sa mga bilangguan kung saan nakikipagtulungan ang mga pari, layko at ang mga relihiyoso at relihiyosa upang kalingain ang mga kapwa layko na ito sa Simbahan. Para sa mga malapit nang sumakabilang-buhay, mahalaga ang pagkalinga ng mga nais maging kamay ni Jesus para sa pagtanggap nila sa nalalapit nilang pagsama sa Diyos sa kalangitan.

   Para naman sa mga nasa bilangguan, mahalaga pa rin na mayroong mga nagnanais tumulong upang palaguin ang kanilang buhay-espiritwal at tumutulong sa kanila na tungo sa pagtanggap sa kanilang mga pagkukulang at pagtulong sa kanila para magbagong-buhay.

Mga Magsasaka, mga Mangingisda at mga Manggagawa 

(Farmers, Fisherfolk and Laborers)

   Ang lupain sa paligid ng Bikarya ni Sta. Ana ay puno ng mga uri na ito ng mga layko. Sa Hagonoy at Paombong makikita ang maraming nagtratrabaho bilang mga mangingisda na naglalakbay sa mga dagat at ilog para sa paghuli ng kanilang ikabubuhay. Makikita naman sa mga nasa hilaga ng bikarya – sa Iba, Hagonoy at San Jose, Calumpit – ang mga kabukiran na pinagsusumikapang alagaan ng mga magsasaka. Marami rin ang nagtratrabaho sa mga sakop ng bikarya bilang mga mananahi, nagtitinda, mga welder, atbp. Tanda ang lahat ng ito ng malaking pangangailangan ng mga tumatahak sa ganitong mga uri ng pamumuhay sa pinagsusumikapang tulungan ng Simbahan lalo na sa pagitan ng kapwa layko. Malaki ang gampanin dito ng naisip na mabuong Farmers’ and Fisherfolks Desk na ipapailalim sa Komisyon ng Kilos Panlipunan (Commission on Social Action) sangayon sa ika-66 na deklerasyon ng Ikalawang Sinodo ng Diyosesis ng Malolos.

Mga Namomroblemang Kaibigan (Troubled Friends)

   Mula sa mga hirap sa buhay, hinaharap ng iba’t ibang mga laykong Katoliko ang mga pagsubok na dumarating sa kanilang mga buhay. Maaari itong makita sa iba’t ibang mukha: isang kabataang nalalang sa droga, isang dalagang namolestiya, isang ama na baon sa utang, isang matandang iniwan ng kanyang mga anak, atbp. Ipinapakilala dito ang tawag ng paglilingkod na makiramdam at makiisa sa mga hinaharap ng ating mga kapatid na ito. Ang ating pangunawa at ang ating pagkalinga bilang mga kapwa layko ang maaaring makatulong upang maramdaman nila ang pag-ibig ni Jesus.

Mga Kawani ng Pamahalaan 

(Government Employees)

   Mula sa mga Katolikong laykong nasa katungkulan hanggang sa pinakamababang kawani ng pamahalaan na binyagan sa Simbahan ay bahagi at nakikibahagi sa ating mahal na Sambayanan ng Diyos. Dito makikita ang pananagutan ng bawat Katolikong na gumawa ng mga desisyong makakabuti sa ating lipunan at sa ating inang bayan. Dito ninanais na magkaroon ng pagkakaisa sa pagitan ng Simbahan at ng pamahalaan para sa ikauunlad ng bayan at sa paglalagay ng presensya ng Diyos sa gitna ng gulo sa ating pamahalaan.

Mga Samahang Sibiko (Civic Organizations)

   Maraming mga samahang sibiko tulad ng mga non-government organizations (NGOs) at iba pang mga nagnanais tumulong para sa kapakanan ng lipunan at ng Simbahan. Para sa tamang pagboto nasa atin ang Parish Pastoral Council for Responsible Voting (PPCRV) na binubuo ng mga laykong nais magsakripisyo upang masigura ang maayos na halalan. Mayroon naming mga samahan tulad ng Save Sierra Madre Movement na para naman sa mga kilusang pangkalikasan. Kinabubuuan ang lahat ng mga ito ng mga laykong gumaganap para sa iba’t ibang adbokasiya para sa kaunlaran ng lipunan at Simbahan.

Mga Guro sa Pampublikong Paaralan 

(Public School Teachers)

   Mula sa mga kawani ng pamahalaan, binibigyang tuon din sa mga sektor ng mga layko sina “Ma’am” and “Sir”, ang mga guro na nagtuturo lalo na sa mga pampublikong paaralan. Sila ang mga gurong may kani-kanilang pamilya, ngunit nagkakayod pa rin na maging gabay para sa mga batang hindi naman nila anak ngunit ginampanang akayin dahil sila ay kinabukasan ng bayan. Ang mga Katolikong guro na nagsusumikap na maging tapat sa paglilingkod sa pamilya at sa paaralan ang mga ninais din tulungan ng Simbahan sa pamamagitan ng mga Catholic Education ministries at ng Diocesan Campus Ministry at pagtulong ng bawat samahan ng Simbahan.

Mga Katutubo (Indigenous People)

   Bagamat hindi makikita sa mga nasa Kanlurang Distrito ng Diyosesis ng Malolos kung nasaan ang Bikarya ni Sta. Ana (ang mga katutubo sa Diyosesis ay nasa Hilagang Distrito), alam ng Simbahan na sa mga binyagang katutubo, nakikita din ang isa pang bahagi at mukha ng Simbahan. Ngunit nagiging kaganapan na din ang malawakang paglipat ng ibang mga katutubo sa iba’t ibang lugar sa kapatagan. Mahalaga na bilang mga kapwa layko, nakikita natin ang pagpapahalaga para sa mga kapatid nating ito. Bagamat may pagkakaiba sa gawi o kultura. Bilang mga binyagan, ang mga Katoliko sa kanila ay mga kabahagi din ng Simbahan.

Mga Santong Layko at mga Bayaning Pilipino Katoliko 

(Lay Saints and Filipino Catholic Heroes)

   Sina San Lorenzo Ruiz de Manila (ca. 1800-Set. 29, 1637) at San Pedro Calungsod de Cebu (Hul. 12, 1654-Abr. 2, 1672) ang itinuturing na dakilang halimbawa ng pagiging mga mahahalagang lingkod sa Simbahan. Si San Lorenzo Ruiz ay isang eskribano o sa ating salita ay isang sekretarya ng parokya. Kaya naman siya ang patuloy na nagiging inspirasyon ng mga nagtiyatiyagang mga lingkod sa mga opisina ng bawat parokya bilang patron ng mga sekretarya. Si San Pedro Calungsod naman ay isang katekista at nangibang-bansa, kaya naman siya ang Patron ng mga Katekista at mga OFW. Sa mga santong ito at sa iba pang mga laykong naglilingkod sa Simbahan bilang mga mananampalataya, lubos ang paghanga na maging mga banal na bayani.

Saints and Heroes: No Less

   Itinutunghay ng pamagat na ito ang isang naging tampok na kaganapan sa loob ng Taon ng mga Layko (Year of the Laity highlight event) na ginanap noong ika-21 ng Agosto, 2014 sa PhilSports Arena sa Lungsod ng Pasig. Pinangunahan ang gawaing ito ng Salesians of Don Bosco (SDB) o ang Salesian Fathers at ng Don Bosco Center of Studies na may pagendorso ng CBCP. Ayon kay Arsobispo Villegas, Pangulo ng CBCP, “(Nais ng kaganapang ito) na mas paangatin ang kamalayan at pangako ng Pilipinong layko upang makiisa sa buhay at misyon ng Simbahan.” Ginanap dito ang ilang mga pananalita mula sa iba’t ibang mga natatanging laykong inspirasyon sa ating Simbahan. Mula dito, ipinapakita na hindi lamang basta-basta ang pagdiriwang ng Taon ng mga Layko kundi isa itong pagkilala sa lubos na pagmamahal ni Kristo sa Inang Simbahan sa pamamagitan ng apostolado ng mga layko sa atin dito sa Pilipinas.

Ano ang matutunan natin sa Taon ng mga Layko?

   Bilang pangbuod, alamin natin ang mga dahilan sa pagiging makabuluhan ng Taon ng mga Layko sa atin bilang mga laykong Katoliko lalo na sa mga mambabasa ng pahayagang ito mula sa Bikarya ni Sta. Ana – Diyosesis ng Malolos.

       Malaki ang bahagi ng mga Layko sa Simbahan

Bilang mayorya, ang mga layko ang malaking bahagdan ng piling bayan ng Diyos sa Simbahang Katolika. Sa napakaraming misa na nagaganap sa siyam (9) na parokya ng Bikarya ni Sta. Ana tuwing araw ng Linggo o sa araw-araw ng bawat lingo, makikita ang napakalaking paglilingkod na ginagampanan ng mga paring lingkod at ang mga sangguniang pastoral ng bawat parokya sa pagbubuo at pagpapatupad ng mga kabahagi ng Sambayanan ng Diyos na karamihan ay mga layko.

Karamihan ng mga Naglilingkod sa Simbahan ay mga Layko

Mula sa mga Sangguniang Pastoral hanggangt sa mga kasapi ng bawat ministeryo at komisyon ang mga layko ng ating parokya. Ito ang napakalaking realidad na nagtutulungan ang pari at layko para sa ikabubuti ng Simbahan. Mula sa pinakabatang tagapaglingkod ng Simbahan hanggang sa pinakamatandang kasapi ng kapatiran o ng Mother Butler Mission Guild (MBMG), lahat ay mga binyagang layko na naglilingkod sa loob ng Simbahan.

Ang mga Layko ay tinawag ni Kristo na makiisa sa Simbahan

Mula sa pagiging mga binyagan, patuloy ding tinatawag ang mga laykong Katoliko na makiisa sa mga ministeryo ng Simbahan. Mula sa mga binyagang lalaki, tinatawag ang mga naoordenahang obispo, pari at diyakono. Marami din sa mga layko ang nagpapasyang mag-alay ng sarili bilang mga relihiyoso at relihiyosa kasama na din sa karamihan na ito nagmumula ang iba’t ibang klase ng mga katauhang nagiging mga tunay na disipulo ni Kristo at mula dito nagiging mga santo.

   Kaya naman sa nagdaang Taon ng mga Layko, malaki ang pagpapakilala sa gampanin at katauhan ng mga laykong Katolikong Pilipino para sa kinabukasan ng Simbahan. Mula sa binyag ng mga unang Katoliko sa Cebu noong 1521, patuloy ang paglawak ng sambayanang layko sa ating bansa. Sa Bikarya ni Sta. Ana, patunay ang sambayanang ito sa laki ng pangangailangan para sa Simbahan ngayon at sa darating pang panahon.

“Buong pagkakasali ang inyong pagkakasali sa Simbahan.”

Arsobispo Socrates B. Villegas, D.D.

Pangulo ng CBCP at 

Arsobispo ng Lingayen-Dagupan