KULTURA: Kayamanan ni Sta. Ana: Ang Pagpaparangal at Pagmamahal ng mga Mananampalataya ng Hagonoy

     Taun-taon nagdiriwang ang mga Hagonoeño ng tatlong tradisyunal na pistang nag–ugat pa sa mga Kastilang nagdala ng Kristyanismo sa bayan ng Hagonoy.

Pistang Bayan, Kaugaliang Hagonoeño

 Ipinagdiriwang ang pistang bayan o pista ng pasasalamat ng bayan ng Hagonoy tuwing huling linggo ng Abril. Ang naturang pista ay unang ipinagdiriwang ng Hagonoy bawat taon. Naganap ang pagdiriwang ngayong taon noong ika-29 ng Abril. Ang pagdiriwang ng banal na misa ay pinangunahan ni Rdo. P. Joselito Robles Martin, isang paring anak-Hagonoy na kasalukuyang katuwang na Bikaryo Episkopal para sa mga bisitang pari ng Arkidiyosesis ng Maynila. Kasama niya sa pagdiriwang ng “Misa Mayor” sina Rdo. Msgr. Luciano C. Balagtas, Kura Paroko at Rektor; Rdo. P. Gino Carlo B. Herrera, Katuwang na Pari ng parokya; at Rdo. P. Jesus Cruz, Katulong na Pari. Pinangunahan din ng kasakuluyang Obispo ng Malolos, Lubhang Kgg. Jose F. Oliveros, D.D. ang pagdiriwang ng Santa Misa noong madaling-araw gayundin naman ang Obispo Emerito ng Malolos, Lub. Kgg. Cirilo R. Almario, Jr., ang nanguna naman sa pagdiriwang ng Misa noong hapon.

Para sa mga larawan ng nagdaang Pistang Pasasalamat ng Bayan, tignan ang artikulong "Pistang Pasasalamat ng Bayan 2012" sa 2nd Quarter Issue.

     Sa pagkakataon ding ito, nakiisa sa Misa Mayor si Kgg. Angel “Boy” L. Cruz. Jr., ang Punong Bayan ng Hagonoy, na siya ring tumatayo bilang Hermano Mayor ng naturang pista ng pasasalamat sa taong ito. Naka-ugalian na ng Simbahan na kapag magpipistang pasasalamat ang bayan ng Hagonoy, ang punong bayan nito ang hahawak ng responsibilidad bilang Hermano Mayor. Bahagi din ng kaugalian ng bayan ang pagsama sa hanay ng prusisyon ng patron ng mga bawat baryo ng bayan na sinusundan ng mga kilusang pansimbahan ng bawat baryo, at ng iba pang mananampalataya ng mga baranggay ng nasasakupan ng bayan ng Hagonoy. Gayundin, ang imahen ni Sta. Ana, ang patrona ng bayan, ay nasa hulihan. Nakaugalian na ring isinasayaw ito sa gitna ng madla. Ang nasabing imahen ay sinusundan ng mga mananayaw niya: ang katandaan ng bayan. Kasama na rin ang mga kabataan ng bayan mula sa iba’t ibang paaralan sa Hagonoy: ang St. Anne’s Catholic School, St. Mary’s Academy of Hagonoy, ang Hagonoy Institute at ang Sta. Monica National High School. Hindi na nila iniinda ang tindi ng sikat ng araw upang maialay lamang ito sa kanilang patrona. Ilan lamang ito sa mga katangiang ipinagmamalaki ng isang Hagonoeño na hindi mo makikita sa iba: ang pagiging relihiyoso, madasalin, at maka-Diyos.

Apo Ana kaisa ng buong Hagonoy

Simula noong naging pambansang dambana ang
Simbahan ni Sta. Ana noong taong 1991, isa na ito
sa mga mahalagang puntahan ng mga mananam-
palataya di lamang sa Diyosesis ng Malolos kundi
pati sa iba't ibang lugar. Mas lumakas pa ito sa pag-
tatalaga dito bilang Jubilee Pilgrim Church.

  Ang pista para sa karangalan nina Apo Joaquin at Apo Ana ay ipinagdiriwang ng bayan pagsapit ng buwan ng Hulyo kada taon. Ang Kristyanismo sa bayan ay nag-ugat nang dumating ang mga paring Kastila sa bayan noong 1581 at ito’y kanilang pinalaganap. Si Sta. Ana, ang ina ni Maria, ang ginawa patrona ng simbahang kanilang itinayo noon sa barrio ng Sta. Monica. Sa pagtagal ng panahon, napagdesisyunan na ilagay ang simbahan sa pinakamataas na bahagi ng naturang bayan kung saan ito nakatayo sa kasalukuyan. Nagdaos ang Parokya at Pambansang Dambana ni Apo Ana ng kanyang ika-431 taon ng pagkakatatag bilang bayan at parokya noong ika-26 ng Hulyo ng taong kasalukuyan (2012) na napapaloob sa taon ng Dakilang Jubileo ng Diyosesis ng Malolos kung kailan naitalaga ang simbahan ng Hagonoy bilang isang Jubilee Pilgrim Church.

     Lumipas man ang mahigit 400 taon, hindi pa rin natitinag ang pananampalataya ng mga deboto sa bayan tulad na lamang ng hindi pagkalimot ng mga mananampalataya nitong mga mangingisda na kahit may mahuli man o wala, kahit sumapit man ang mga delubyo at unos sa bayan, masasabi pa rin na mahal na mahal nila ang kanilang patrona at hindi nababawasan ang kanilang debosyon sa kanya.

Ang imahen na ito ni Sta. Ana at ng Birheng
Maria ang kilala na isa sa mga pinakasikat na
uri nito sa bayan ng Hagonoy. Dala ito ng pag-
kakagawa ng imahen sa ivory o mula sa ngipin
ng elepante na pinagbabawal nang gamitin
ngayon. Pamamayari ito ng Familia Laderas
at inilalabas tuwing kapistahan ni Sta. Ana.

     Sinimulan ang paghahanda para sa Dakilang Kapistahan niya sa ganap na ika-16 ng Hulyo kung kailan ibinalik ang pambansang imaheng pangperegrinasyon o national pilgrim image ni Sta. Ana sa mga parokya ng Diyosesis ng Malolos. Matapos, nag-alay ng siyam na araw ng pagnonobena para sa karangalan nina Apo Joaquin at Apo Ana ang mga mananampalataya. Iba’t ibang gawain pa ang idinaraos sa loob ng siyam na araw na ito. Ilan na dito ay ang “Harana kay Sta. Ana” na nilalahukan ng mga choir groups ng parokya at ng mga nasasakupan nitong mga baranggay. Tampok na gawain din ang sikat na pagoda sa ilog ng Hagonoy na ginaganap tuwing sabado bago ang kapistahan ng patrona ng bayan na masayang nilalahukan ng mga parokyano, umulan man o umaraw, at kakakitan mo sila ng labis na kasiyahan na dominante sa kanilang mga ngiti at sayawan sa kani-kanilang bangka. Sa pagdiriwang ngayong taon, naganap ang pagsalubong nina Apo Ana at Apo Joaquin mula sa mga ilog sa magkabilang panig ng bayan ng Hagonoy. Nagkita ang banal na mag-asawa sa Olandis, Mercado na sakop ng Parokya ng Nuestra Señora del Santissimo Rosario na kung saan, mula dito ay iprurprusisyon ang dalawang patron patungo sa simbahan ni Sta. Ana mula dito patungong sa San Jose hanggang umabot sa kabayanan.

Madami ang dumalo sa pagdiriwang ng Fiesta
ni Sta. Ana sa Hagonoy noong ika-26 ng Hulyo
kahit sa pagdating ng pagbaha. Patuloy ang
pagdiriwang ng pinangunahan ng Lubhang Kgg.
Jose F. Oliveros, D.D., Obispo ng Malolos ka-
sama ang ilan pang mga pari ng diyosesis
at mga paring anak-Hagonoy. Pinangunahan
naman ang mga parokyano ng Kgg. Wilhelmino
M. Sy-Alvarado, Punong Lalawigan ng Bulakan
at ang kanyang maybahay, Kgg. Ma. Victoria
R. Sy-Alvarado, Kinatawan ng Unang Distrito
ng Bulakan.

     Pagsapit ng bisperas ng pista tuwing ika – 25 ng buwan mas marami pang mga programa ang isinasagawa. Pinangunahan ni Lubhang Kgg. Deogracias S. Iñiguez, D.D., Obispo ng Diyosesis ng Kalookan na obispong Bulakeño at ni Rdo. P. Joselito Robles Martin ang misang parangal o “Vesperas Mayores” para sa taong ito. Ginaganap ang “El Torre” matapos ang Banal na Misa kung saan nagtatagisan ang mga banda ng musiko sa patio ng simbahan bilang hudyat ng Dakilang Kapistahan kinabukasan. Pinangunahan muli ng Obispo ng Malolos, Lubhang Kgg. Jose F. Oliveros, D.D. ang “Misa Mayor” para sa Kapistahan nina Sta. Ana at San Joaquin noong ika – 26 ng Hulyo sa ganap na ika – siyam ng umaga kasama ang mga kaparian ng diyosesis, mga paring sakop ng bikarya ng Hagonoy at mga paring Anak - Hagonoy. Pinangunahan ring ng Lubhang Kgg. Cirilo R. Almario, Jr., D.D. ang pagdiriwang ng banal na misa noong hapon. Hindi mahulugang karayom ang mga taong nagsimba sa mga oras na yaon na nakiisa din sa giniwang prusisyon pagkatapos ng Banal na Misa para sa karangalan ng patrona ng bayan. Kahit malakas ang ulan ay hindi napigilan ang sambayanan ng Hagonoy sa pagdaraos ng naturang debosyon.

     Inilalabas ang relikwaryong naglalaman ng “3^rd Class Relic” ni Apo Ana. Ang nasabing relikya ay isang pilak na barya na sinasabing idinaiti sa relikyang bisig ni Sta. Ana sa Quebec, Canada. Nakatanghal sa retablo mayor ng Simbahan ang naturang relikya na masasabing isa sa mga kayamanang iniingatan ng parokya. Pinapahalikan ito pagkatapos ng “Misa Mayor” na nakagisnan na din ng mga mananampalataya ng Hagonoy. Inilalabas din ang relikya tuwing unang martes ng buwan dahil ang naturang araw ay inilalaan para sa karangalan ni Sta. Ana.

Hagonoy sa buong Kapuluan

     Patuloy ang pasasalamat ng Hagonoy sa pamamagitan ng pagdiriwang ng huling pistang ginaganap tuwing ika-29 ng Oktubre kung kailan ipinagdiriwang ang anibersaryo ng pagkakatalaga sa Simbahan ng Sta. Ana bilang isang Pambansang Dambana. Idinaos ang ika - 20 anibersaryo ng pagkakatalaga nito noong isang taon sa pangunguna ng isang paring Anak - Hagonoy na tubong-Sta. Monica, si Rdo. Msgr. Ranilo Santos Trilliana, Bikaryo Episkopal ng Southern District. Gaya ng naagawian, ubod ng dami ang nakiisa sa Banal na Misa na ang loob ng simbahan ay napuno mga deboto nagmula pa sa iba’t ibang sulok ng Pilippinas na nakaranas ng ginhawa sa buhay sa pamamagitan ng pamamagitan ni Apo Ana, mga taong naglilingkod sa simbahan, mga opisyales ng pamahalaang bayan, mga mag-aaral, at maging ang mga taong nakasaksi sa pagkakatalaga nito bilang isang Pambansang Dambana. Sinundan ang Banal na Misa ng isang prusisyon kasama ang maraming deboto ni Sta. Ana at mga mag-aaral ng bayang Hagonoy.

  Isa sa mga mapapatunayan ng artikulong ito ay kung gaano kasigla at kayaman ang Bayan ng Hagonoy sa pagiging relihiyoso sa pamamagitan ng kanilang hindi masukat na pagmamahal at debosyon kina San Joaquin at Sta. Ana.

     Tatlong pista sa isang taon ngunit iisa lamang ang pinararangalan, walang iba kundi ang ating Diyos sa pamamagitan ng ating mga patronang, si Apo Ana kasama ang kanyang esposong si Apo Joaquin. Tunay na huwaran ng bawat isa bilang mga magulang ng Mahal na Ina na bukod na pinagpala sa babaeng lahat.

“Ang tunay na kayamanan ng ating patronang si Sta. Ana ay ang biyaya at pananampalatayang nagmumula sa kanyang buhay, masigla, mapagmahal, nagtitiwala at napapanahong sambayanan ng Diyos sa bayan ng HAGONOY kaisa ng buong Diyosesis ng Malolos.”

Photo Courtesy: Sem. Kendrick Ivan B. Panganiban and El Gideon G. Raymundo (Editorial Team)